Varikosel nedir?
Testisin içinde bulunduğu torbalardaki (skrotum) testisin toplar damarların (venlerin) genişlemesi ve geriye doğru kanın akması durumuna varikosel denir.
Varikosel neden olur?
Spermatik toplardamarlardaki kanın geriakışını engelleyen damarsal yapıların (valv) yetersiz veya eksik olması,
Solda testisin toplardamarların sol böbrek venine girdiği açının dik olması nedeniyle basıncının fazla olması,
Nadiren karın içinde, böbrekte kitleler ve karın zarı arkasındaki büyümüş bezelerin basması nedeniyle damar basınçının artması
Çocuklarda sıklığı nedir?
Testis damarlarının damar yapısında farklılıklardan dolayı sol tarafta sık görülür. %90 solda, %2 sıklıkla sağda ve %8 iki tarafta birden görülür. Sadece sağda görülen varikosellerde ek inceleme ve tetkik gereklidir.
Varikosel sıklığı ergenlik öncesi erkek çocuklarda %2-10, ergenlik sonrası %15 civarındadır. Kısırlık nedeni ile başvuran erişkin hastalarda sıklığı %40’ lara varmaktadır.
Varikosel çocuklarda nasıl bulgu verir?
Hastalığın ilerlemiş olduğu durumlarda ağrı en sık şikayettir. Kasıktan torbalara vuran müzmin bir ağrı şeklindedir. Damarlardaki genişleme, bir süre sonra dışarıdan görülecek kadar belirginleşir ve damarlar aynı bacaklarda görülen varis benzeri bir şekil alabilir. Çocuklarda testis büyümesinin gecikmesi ya da bir testisin küçük olması şeklinde bulgu verebilir. Çocuklarda gürülen varikosel ileri derecede değilse ve ağrı yapmıyorsa çoğunlukla gözden kaçabilmektedir. Tetsislerinde boyut farkı olan çocuklarda farkedilmemiş bir varikosel saptamak hiçte az değildir. Burada önemli bir nokta bu çocuklar diğer testisin büyük olduğu şeklinde yanlış değerlendirilerek tümör ve benzeri yanlış tanılarla araştırılmaktadır. Erişkin dönemde ise varikosel karşımıza sıklıkla kısırlık ile gelmektedirler. Çocukluk döneminde saptanıp tedavi edildiğinde hem kısırlık şansı daha az olmakta hemde testislerin büyümesini engelleyen durum ortadan kalkmaktadır.
Varikosel tanısı nasıl konulur?
En önemli tanı aracı elle yapılan fizik muayenedir, ve yeterlidir. Varikosel büyüklüğüne göre 3 derecede sınıflanır. Evre III varikoseller dışarıdan görülür. Evre II varikoseller de muayene ile anlaşılabilirken, daha küçük varikosellerde skrotal dopler ultrason gerekebilmektedir. El muayenesinde saptanamayan varikosel eğer testis boyutlarında sorun oluşturmuyorsa ameliyat edilmemelidir.
Renkli skrotal dopler ultrasonografi ve tüm batın ultrasonografi ile tanı desteklenebilir, yumurtalık hacmi hesaplanabilir ve beraberinde karın içi yer kaplayan bir tümörün varlığı dışlanabilir.
Ergenlik döneminde her iki testis arasında %10 dan fazla (2 ml) hacim farkı olması, geçmeyen ağrı, evre 3 varikosel cerrahi tedavi tedavi gerektirir.
Varikosel acil bir durum değildir ve acil ameliyatı gerekmez.
Varikosel nasıl tedavi edilir?
Açık ve laparoskopik (kapalı) yöntemle ameliyat edilebilir.
Laparoskopik yöntemle (kapalı) iyi sonuçlar bildirilmektedir. Biz kapalı yöntemi tercih etmekteyiz. Kapalı yöntemlerde hidrosel (su fıtığı) riski %10 civarında görülmekle birlikte çoğunlukla tedavisi gerekmemektedir.
Varikoselin cerrahi tedavisinde mikroskopik varikoselektomi altın standart olarak kabul edilmektedir. Bu yöntemle ameliyat imkanımız da mevcuttur.
Göbekten tek delik yoluyla yapılan laparoskopik (kapalı) varikosel ameliyatı
Varikosel tedavisi yapılmazsa ne olur?
Varikosel ilerlerse ve tedavi edilmezse, testis boyutlarında azalma ve temel erkeklik hormonu olan testosteron yapımında bozukluğa sebep olabilir. Ayrıca varikosel sperm üretimini bozar; sayı, hareketlilik, yapı ve döllenme kapasitesini olumsuz etkiler. Erkek kısırlığının en sık görülen ve tedavi edilebilen nedeni varikoseldir.
